ORNİTO FOTOĞRAFÇILIĞI KUŞ FOTOĞRAÇILIĞI

 KUŞ FOTOĞRAFI NASIL ÇEKİLİR?

Kuş fotoğrafçılığı gerçekten özveri isteyen çok zahmetli ve en önemlisi sabır gerektiren yaban hayatın önemli kollarından biridir. Herkesin yapmak isteyeceği ama herkesin yapamayacağı bir seçimdir ayrıca. Bir kuşu herkes çekebilir fakat onun estetik pozunu alabilmek, onu sofrasında ziyaret edebilmek ” O özel ” kareyi yakalamak, belki de hayatımızdaki en büyük bekleyiş olabilir. Kuş fotoğrafçılığında en önemli unsur, çekmek istediğiniz tür hakkında yeterli bir bilgiye sahip olmak ve yer tespitidir. Yer tespitinden sonra yaklaşma yerini tespit etmeli, zamanı planlanlamalı, iyi bir şekilde kamufle olabileceğiniz yeri ayarlamalı, son olarak da uygulamaya geçmelisiniz. Bunlardan biri eksik olur ise kuşların doğal hayatına asla ulaşılamaz! Sadece gözün gördüğünü yansıtan sıradan bir fotoğraf çekersiniz. Bu da sizi ne kadar tatmin eder bilinmez.

İşin teknik kısmına gelince; 300mm den az olmamak kaydı ile bir objektif sahibi ve en azından orta bir DSLR kullanıcısı olmalısınız. Özellikle makinenin kullanımına, pozlama ve ayarlarına o kadar hakım olmalısınız ki adeta bir kolunuzu, bir bacağınızı nasıl kullanıyorsanız makineyi da o şekilde kullanabilmelisiniz. Ek olarak dürbün de kullanabilirsiniz.

Doğa fotoğrafçılığı ve yaban hayatı fotoğrafçılığı olsun, en büyük unsur “iyi görmek, iyi duymak ve en iyi şekilde refleksleri kullanabilmektir.”

İyi bir kuş fotoğrafçısı olabilmek için: gerçekten iyi ekipman şartır! Doğa ortamında toz, toprak, su, her türlü darbeye dayanıklı bir body olmalı. En önemli ekipman ise elbette lenslerdir. Öncelikle ve 400 mm’ den az olmamak kaydı ile bir objektif, olabiliyorsa ilaveten telekonverter.

KUŞ FOTOĞRAFÇILIĞI VE LENS SEÇIMI

Fotoğrafçılığın bazı alanları vardır ki eğer o iş için özel ekipmanlarınız yoksa göze hoş gelen sonuçlar almanız hemen hemen imkansızdır. Doğa fotoğrafçılığı ve bunun özelinde kuş fotoğrafçılığı bu alanların başında gelmektedir. 200 mm ve hatta 300 mm’den daha kısa odak uzunlukta bir lensiniz varsa pek çok kuş türünü kabul edilebilir bir şekilde fotoğraflayabilmeniz hemen hemen imkansızdır. Dolayısıyla kuş fotoğafçılığı ile uğraşmayı düşünüyorsanız, size en az 300 mm’lik odak uzunluğa sahip bir lens gerekecektir. Ancak şunu peşinen söymekte fayda var ki çoğu zaman 800 mm bile yeterli gelmeyebilecektir. Kısacası kuş fotoğrafçılığı için yeterli bir lens yok, yeterli bir fotoğrafçı vardır. Kamuflaj tekniklerinizi geliştirerek kuşlara daha fazla yaklaşmak temeldir. Fakat Türkiye gibi, kuşların birçok bölgede izinsiz olarak avlandığı bir ülkede yaşayınca, kuşlara yaklaşmak dünyanın birçok bölgesine göre daha zor olmaktadır. Birçok kuş, insan bir yana, insana ait olabilecek bir varlık gördüklerinde çoktan kaçmaya başlamaktadır.

Kuş fotoğrafına başlayan birçok kişi 70-300 gibi bir zoom lensle bu işe başlamaktadır. Canon, Nikon, Sony, Sigma, Tamron, Tokina gibi markaların tümünün değişik türlerde 70-300 odak aralığına sahip lensleri bulunmaktadır. Son dönemde bunların bir kısmına IS, VR gibi optik titreme önleyici özellikler de eklenmiş bulunmaktadır. Ayrıca Bazı 70-300 modellerinin yarı makroözellikleri de bulunuyor. Bu lenslerin ortak özellikleri arasında fiyatlarının makul olması, düşük otomatik netleme hızı, çok da açık olmayan maksimum diyaframları nedeniyle kuvvetli bir ışığa ihtiyaç duymaları ve optik olarak görebileceğiniz en iyi sonuçlara sahip olmamaları gelmektedir. Bunlara, 300 mm’nin kuş fotoğrafçılığında çoğunlukla ihtiyacınızı karşılayamayacak bir odak uzunluk olmasını da eklersek, bu lenslerin kuş fotoğrafçılığına başlamak için iyi bir nokta olmasına karşın son durak olmayacağını söyleyebiliriz. Bu lensler, kuş fotoğrafçılığının ordövr tabağını oluşturarak birçok insanın bu alana yönelmesine aracılık etmektedir. Ve sadece bu özellikleri bile onları başarılı kılar aslında.
70-300 aralığına sahip lenslerin ardından kuş fotoğrafçılığında bir üst sınıftaki lens grubunda 400 ve 500 mm fokal uzunluklara erişebilen zoom lensler yer almaktadır. Canon 100-400L IS, Nikon 80-400 VR, Sigma 50-500, Sigma 170-500, Tamron 200-500 gibi lensler bu kategoride yer alan lenslerin bir kısmıdır. 70-300′lü gruptan bu kategoriye çıkıldığında optik kalitede gözle görülür bir artış görülür. Ancak zoom aralıklarının sonunda ulaşabildikleri 5.6 ya da 6.3 gibi diyafram değerleri nedeniyle bu lenslerin tamamı son derece aydınlık koşullarda çekim yapılmasına ihtiyaç duymaktadır. Bu kategoriye geçerken ayırmanız gereken kaynak miktarı da artacaktır. Bu lenslerin bir kısmı bin doların üzerinde bir fiyata sahip bulunmaktadır.

Yukarıda saymış olduğum lenslerden sonra, kuş fotoğrafçılığının daha ileri aşamalarında kullanılabilecek olan lensleri tele prime (yani tek bir odak uzunluğa sahip) objektifler oluşturmaktadır. Prime lenslerin birçoğu aynı odak uzunluğu kapsayan zoom lenslere nazaran daha iyi bir optik kaliteye sahiptirler. Bu genel bir kaide olsa da istisnaları görülebilir. Ancak prime lensle çalışırken zoom lenslerin vermiş olduğu esnekliği geride bırakmış olursunuz. İstediğiniz kadrajı elde etmek için zoom halkasını çevirmek yerine çekeceğiniz objeye yakınlaşmanız ya da uzaklaşmanız gerekebilir. Ancak kuş fotoğrafçılığında genelde böyle bir problem olmadığından ve ekseriyetle hiç bir odak uzunluğu yeterli gelmediğinden dolayı prime lenslerin en az endişe edilerek zoom lenslere tercih edilebileceği alanların başında kuş fotoğrafçılığı gelmektedir. Öte yandan, ben yalnızca kuş çekmeyeceğim, daha büyük ve yaklaşabileceğim hayvanları da çekeceğim diyorsanız yukarıda sayılan zoom lensler sizin için en iyi seçenek olmaya devam edebilir.

Prime lens kategorisine geçtiğimiz zaman Canon 400 mm 5.6L lens için ayrı bir başlık açmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu lens fiyat performans oranına bakacak olursanız, kuş fotoğrafçılığında kullanılabilecek lenslerin belki de başında gelmektedir. Yaklaşık 1200 dolarlık fiyatına rağmen binlerce dolarlık tele objektiflere yakın bir netleme hızı ve fotoğraf kalitesi sunmaktadır. Ayrıca son derece hafif olması sayesinde uçan kuş fotoğrafı çekmek için en iyi seçeneklerden birisidir. Peki, bu lensi alarak geride bıraktığımız ne oluyor diye soracak olursanız; 5.6 maksimum diyafram açıklığı ile pek aydınlık bir lense sahip olamamak ve IS (titreme önleme sistemi) özelliğinin olmamasını sayabiliriz. IS özelliğinin eklenmesi bu lensi daha cazip kılabilecektir. Canon’un bu özelliği 400 5.6L’ye ekleyip eklemeyeceğini önümüzdeki dönemde göreceğiz. Ancak eklenmese bile bu lens, ekonomik bir şekilde üst düzeyde kuş fotoğrafçılığı yapabilmek için bizlerin sahip olduğu en iyi seçeneklerden birisidir. Hatta 500 f/4, 600 f/4 gibi pahalı lensleri kullanan kuş fotoğrafçılarının çantasında bu lensi görebilirsiniz. Canon 400mm 5.6/L sunmuş olduğu kolaylıklar sayesinde zaman zaman üst kategorideki pahalı lenslere üstünlük sağlayarak fotoğrafçıların ilk tercihi olabilmektedir.

Kuş fotoğrafçılığı yaparken çoğu zaman doğada uzun yürüyüşler yapmanız, ayrıca uçan kuşları çekerken de uzun bir süre makine ve lensinizi yer çekiminin tam tersine hareket ettirerek uzun bir müddet beklemeniz gerekmektedir. Bunun gibi unsurlar kuş fotoğrafçılığında kullanılacak olan lensin ağırlığının da önemli bir seçim kriteri olarak ön plana çıkmasını sağlamaktadır. Bu sınırın en sonunda yer alan lens grubunu 300 F/2.8′ler oluşturmaktadır. 2.5-3 kg civarındaki ağırlıklarıyla saatlerce taşıyabileceğiniz ve uçan kuşları büyük zorluklar yaşamadan elde çekebileceğiniz lenslerdir bunlar. Bundan önce kısaca açıklamaya çalıştığım lenslere nazaran daha hızlı bir otomatik netleme, daha fazla çözünürlük ve kontrast sunan bu lensler telekonventörlerle birlikte iyi bir ikili oluşturduklarından dolayı 1.4, 1.7 ve 2.0 gibi telekonventörlerle birlikte kullanıldığında sırasıyla 420 mm F/4, 510 mm F/4.8 ve 600 mm F/5.6 opsiyonarını bize sunmaktadır. 1.4 ve 2.0 telekonventörle birlikte 300 F/2.8′i 1.4 telekonventörle fotoğraf kalitesinde belirgin bir bozulma olmadan yüksek otomatik netleme hızıyla fotoğraf çekmek mümkündür.

İkinci el, IS (titreme engelleyici) özelliği bulunmayan 300 mm f/2.8 lensler 1500-2000 dolar gibi bir fiyata temin edilebilmektedir. Telekonventörle birlikte rahatça kullanılabilme özellikleri de hesaba katıldığında, bu seçeneğin da ciddi kuş fotoğrafçıları açısından cazip olduğunu söylemek mümkündür.

Daha önce de belirtildiği gibi kuş fotoğrafçılığında hiç bir odak uzunluğu kafi gelmediğinden dolayı, çoğu zaman yakınlaşamadığımız bu narin hayvanları fotoğraflayabilmek adına yukarıda saydığım lenslerden daha uzun tele lenslere kuş fotoğrafçıları tarafından başvurulmaktadır. Bu kategorideki lensler arasında 500 mm f/4, 600 mm f/4, Canon 800 mm f/5.6 gibi çeşitler yer almaktadır. Bu kategorideki lenslerin ortak özellikleri arasında en hızlı otomatik netleme hızlarına sahip olmaları, yüksek çözünürlük ve kontrast sağlamaları, fiziksel olarak son derece ağır olmaları ve fiyatlarının 5000 doların üzerinde yer alması sayılabilir. Ağır olduklarından dolayı saatlerce omzunuzda taşıması zor olan, uçan kuşları elde çekme konusunda 400 f/5.6 ve 300 f/2.8 gibi lenslere nazaran zorlukları bulunan bu lensleri, ideal olarak bir tripodun üzerinde uzun süre bekleyebileceğiniz bir kamuflajın altında kullanmak etkili olabilecektir. Eğer kuşların gelmesini beklediğiniz belirgin bir bölge varsa ve lensler sizin en çok işinizi görebilecek türdendir. Tabii maliyetine de katlanılabilirse.

Kuş fotoğrafçılığında unutulmaması gereken en önemli konu; kuşlara daha fazla yaklaşabilmenin yollarını aramaktır. Lensiniz ile çekmekte olduğunuz kuş arasındaki mesafe arttıkça arada yer alan su buharı, toz gibi fotoğrafın kalitesini bozan nesnelerin arttığını unutmamak gerekir. Şöyle diyebiliriz ki, aynı kareyi 300mm bir lensle yakından çektiğinizde elde edeceğiniz fotoğrafın kalitesi, daha geriden 600mm’lik bir lensle çekeceğiniz fotoğraftan daha yüksek olacaktır.

Üste yer alan yazı  Sn. Volkan AKGÜL’ün Fotoritim e-fotoğraf dergisi Temmuz 2007 sayısında yer almaktadır

ORJİNAL YAZI İÇİN: http://www.fotoritim.com/yazi/volkan-akgul–kus-fotografciligi-uzerine